poniedziałek, 11 maja 2020

Cywilizacje Przedkolumbijskie

Cywilizacje Przedkolumbijskie


W obecnych czasach wiadomo iż istnieje 6 Kolebek cywilizacji na świecie,  a mianowicie:
  1. Mezopotamia
  2. Egipt
  3. Indie
  4. Chiny
  5. Mezoameryka
  6. Andy
Czyli Ameryka staje się siedziba rozwoju 1/3 najstarszych znanych cywilizacji na świecie. Najpierw wyjaśnimy pojęcia z tytułu: 

Od słowa civitas czyli “miasto” powstałoby pojęcie Cywilizacja, a pojęcie Przedkolumbijskie czyli wszystko co zaistniało na terenie Amerykańskiego Kontynentu przed 1492r. Czyli przed pojawieniem się Kolumba na Karaibach (juz pisaliśmy wcześniej ze Kolumb nie trafił na kontynent).

Cywilizacje te były bardzo rozwinięte, niestety ludzie dominujący w Europie nie chcieli aby reszta się  dowiedziała o tych cywilizacjach, nazwali ich dzikusami i że  będą ich “ewangelizowac” i udomawiać. Ci którzy zwiedzili Meksyk i Peru i okolice mogą potwierdzić ze była potrzebna wysoko rozwinięta technologia aby poruszać się i dopasować idealnie te ogromne głazy między innymi cechami tychże cywilizacji.

W Mezoameryce mówimy Olmecas, Toltecas Teotihuacanos, Zapotecas, Mixtecas, Aztekow oraz Majów.
W Ameryce Południowej mówimy o 5000 tysięcy lat Cywilizacji Andyjskiej, z powodów dydaktycznych archeolodzy na początku podzielili na Chavin, Paracas, Cupisnique, Pucara, Mochica, Nasca, Vicus, Huarpa, Recuay, Lima, Salinar, Tihuanaco, Huari, Pachacamac, Sican, Chimu, Chincha, Chachapoyas, Chancas, Chancay, Huanca oraz Inka.

Czy nazwać osobno czy z podziałem na kultury są to dwie Cywilizacje równoległe, które zaistniały niezależnie od reszty cywilizacji na świecie i oficjalnie dopiero kontakt byłby w XV wieku, chociaz dużo jest teorii na temat możliwego kontaktu z Fenicjami lub Wikingami a nawet teoria ufoludków.

Jednym z tematów kontrowersyjnych między Mezoameryką a Andami jest udomowienie kukurydzy, bowiem i tu i tu sa ślady iż kukurydza została udomowiona mniej więcej w tym samym czasie, chociaż w Andach powstało ponad 800 odmian  kukurydzy, oraz jej magazynowanie i produkcja stała się podstawą “ekonomii” obu cywilizacji aż do dzisiejszych czasów.

Piramidy, rzeźba kamienna, ceramika, symbioza z przyrodą zamiast niszczenia do wykorzystania stają się także elementami wspólnymi w tych cywilizacjach gdzie wydaje sie ze indywidualizm nie miał pola do popisu, mimo ze jest bibliografia pisana prawdopodobnie tendencyjnie przez hiszpańskich kronikarzy aby usprawiedliwiać swoje prawdziwie barbarzyńskie działanie które miało na cel dominację ze strony Korony Hiszpańskiej owego czasu.

W następnych artykułach sprobujemy opisać w czasie jak  wyglądały te objawienia kultury przedkolumbijskiej.
Czekamy na cenne komentarze na mój e-mail: pawel@mariakralewska.com.pe





środa, 22 kwietnia 2020

Ludność w Ameryce: Latynosi

Ludność w Ameryce: Latynosi



Najbardziej prawdopodobna teoria zaludnienia kontynentu Ameryki to przejście przez cieśninę Beringa podczas epoki lodowcowej, ludzie polując i idąc za zwierzętami nagle trafiają na most który się stworzył do nowego terytorium, cześć tych imigrantów została w Ameryce Północnej a cześć trafiła do Ameryki Południowej. Tak więc najstarszy ślad ludzki na tym kontynencie pochodzi z okresu około 50 tysięcy lat temu ale dopiero niecałe 5 tysięcy lat temu powstają prawie równolegle nie jedna a dwie cywilizacje, a mianowicie: Mezoameryka oraz Cywilizacja Andyjska. Każda z nich opiera sie na dwóch różnych cechach charakterystycznych. Mezoameryka powstaje jako jedna grupa dominującą inne poprzez strach i podtrzymywanie władzy a Cywilizacja Andyjska została ukształtowana przez przyrodę i na podstawie szacunku i wzajemności do otoczenia. W dalszym rozwinięciu Mezoameryki zaistniał wyraźny podział: północny bardziej agresywny i dziki oraz  południowy bardziej szanujący swoich mieszkańców i otoczenie a także  bardziej solidarny nie tylko ze swoimi a z każdym innym człowiekiem.
Co prawda jest jeszcze dużo do zbadania na ten temat ale co jest pewne to to że obecna ludność w Ameryce ma napływ z całego świata, jest to jeden z kontynentów gdzie trafiła nie tylko agresywna i biedna Europa poszukując nowego życia w XV wieku, a także inne kontynenty jak Afryka i Azja jako towar i tania albo darmowa siła robocza czy to do wydobywania złota i innych cennych minerałów, czy do uprawy roli zarówno dla własnej konsumpcji jak i dla eksportu dla innych regionów świata.

Ta mieszanka daje bardzo różnorodny charakter i stworzyła czasem wyglądające chaotyczne zachowanie tego co na siłę reszta świata próbuje szufladkować w jednym słowie “Latynos”. Ale Latynos ma to do siebie ze mówi (w większości) po hiszpańsku lub po portugalsku, ale nawet niektóre słowa a nawet akcent staje sie inny nie tylko między państwami a także między regionami w jednym kraju. Można często usłyszeć pewne żarty w których to akcent jest właśnie najśmieszniejszy, a których nawet najbardziej książkowa mowa nie jest w stanie wytłumaczyć.

Troche więcej o akcentach rozwiniemy w następnym artykule. Czekamy na cenne komentarze na mój e-mail: pawel@mariakralewska.com.pe



piątek, 10 kwietnia 2020

O nazwie Ameryka Łacińska

O nazwie Ameryka Łacińska

Na świecie Ameryka jest znana bardziej jako ten kraj przy Kanadzie, lecz dla latynosa jak ja jest to trochę śmieszne, a nawet dla niektórych osób denerwujące; jak by nie było urodziłem się w Peru, to znaczy że urodziłem się w Ameryce … ok ok Południowej ale w Ameryce. Ale basta o mnie, jeszcze nieco napiszę jak będzie zainteresowanie, teraz trochę o Ameryce Łacińskiej: podstawowej nazwie tego blogu. Gdy odbyła się 500-letnia rocznica przypłynięcia Krzysztofa Kolumba do tej strony świata (12 października 1492), odbywały się dyskusje czy dalej nazwać to odkryciem czy nie, aż zdecydowano nazwać to wydarzenie: "Spotkaniem dwóch światów". Jak już napisaliśmy ten pierwszy moment miedzy Euro-Azją a tym nie znanym regionem świata padł na Krzysztofa Kolumba. Kontynent nazwano Ameryką na cześć Americo Vespucio ponieważ rzekomo to on trafił na Kontynent do rzeki Maracaibo gdzie mu się okazał krajobraz lekko podobny do Wenecji. Dlatego nazwał ten region małą Wenecją, czyli Wenezuela, chociaż końcówka "zuela" w Hiszpańskim rozumie się jako pejoratywne to tylko zrozumiałe dla oczytanych i lekko wtajemniczonych.

Istnieją różne pojęcia jednoczące w tej Ameryce: Ameryka Hiszpańska była pierwsza post Kolonialną czyli na początku XIX wieku gdy powstały wszystkie niepodległe republiki na ich terytorium. To pojęcie dyskryminowało jednak tak duży kraj jak Brazylia która wtedy jeszcze była terytorium Imperium Portugalii aż prawie do końca XIX wieku, więc powstało nowe pojęcie Ameryka Południowa gdy Stany Zjednoczone Północnej Ameryki postawiły ekonomiczny szlaban w Panamie aby zbudować Kanał i nie tracić na nim suwerenności. Z upływem czasu zaistniało najnowocześniejsze pojęcie a mianowicie Ameryka Łacińska, która obejmuje wszystkie kraje znajdujące się na terytorium byłych Kolonii półwyspu Iberyjskiego. 

Istnieją pojęcia równoległe jak Ameryka Północna, Środkowa i Południowa, granica między Południową a Środkową jest to granica Panamy z Kolumbią ale granica między Północną i Środkową nie jest do końca jasna bowiem niektóre źródła podają granicę Meksyku ze Stanami jako ową granicę a w niektórych źródłach jest podane iż Meksyk należy do Ameryki Północnej, jednak jest to jeden Kontynent po prostu Ameryka.

Kultura łacińskości jest bardzo ciekawa i warto się nad nią zastanowić, więc w kolejnych tekstach- artykułach zapraszam do zapoznania się z kulturą łacińska tego młodego kontynentu.